අද අපට තවත් අවුරුද්දක් උදාවෙයි. ඒ අපේ, එනම් සිංහලයන්ගේ අවුරුද්ද ය. එයට සිංහල හා දෙමළ අවුරුද්ද යැයි කියන්නෝ පඬියෝ ය. එය දෙමළ අවුරුද්දක් නම් අද තමිල්නාඩුවේ ද අවුරුද්ද විය යුතු ය. එහෙත් එය එසේ නො වේ. අද අවුරුද්ද පවත්වන්නේ ප්‍රධාන වශයෙන් ම ථෙරවාදී බෞද්ධ රටවල ය. අදට යෙදී ඇති හින්දු අවුරුද්දක්, අවුරුදු උත්සවයක් නැත. අද යාපනයේ දෙමළ ජනයා යම්තමින් හෝ අවුරුදු උත්සවය පවත්වන්නේ සිංහලයන්ගේ ආභාසයෙනි. දෙමළ ජනයාගෙන් යම් ප්‍රමාණයක් පෘතුගීසීන් මෙරටට පැමිණෙන සමයේ යාපනයේ බහුතරය වූ සිංහලයන්ගෙන් පැවත එන්නෝ ය. ඒ සිංහලයන් දෙමළ බවට පත්වූයේ ලන්දේසීන් තම දුම්කොළ වගාවට කෝරමණ්ඩල වෙරළෙන් වෙල්ලාලයන් ගෙන ඒමෙන් පසුව ය. එහෙත් ඔවුහු දෙමළ සමාජයේ සුළුතරය බවට පත්වූවා පමණක් නොව ඊනියා අඩු කුලයේ ජනතාව බවට ද පත්වූහ. අවුරුදු උත්සවය පැවැත්වීම සඳහා දෙමළ ජනයාට ඔවුන්ගෙන් ආභාසයක් විණි යැයි සිතීම අපහසු ය. වෙල්ලාලයන් අඩු කුලයේ අයගේ අවුරුද්දක් පවත්වාවි යැයි සිතිය නො හැකි ය. ඒ කුමක් වුවත් අද පවත්වන හින්දු අලුත් අවුරුද්දක් ලෝකයේ කොහේවත් නැත. මෙය බෞද්ධ, මෙරට දී නම් සිංහල බෞද්ධ උත්සවයකි. අග්නිදිග ආසියාවට අද පැවැත්වෙන අවුරුදු උත්සවය සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිකාංග සමග ඔවුන්ට ගලා යන්නට ඇත. එය බලහත්කාරයකින් සිදුවූවක් නොවන බව ද පැහැදිලි ය. අප වර්තමානයෙහි ජනවාරි පළමුවැනිදා බටහිරයන්ගේ අවුරුද්ද පවත්වන්නේ අප මත එය බලයෙන් පටවා ඇති බැවිනි. පඬියන්ට නොතේරුණත් අපේ සංස්කෘතියෙහි හා යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි වෙනසට එය කදිම උදාහරණයකි.
මා අපේ අවුරුද්ද ගැන බොහෝ ලිපි ලියා ඇතත් ඒ මහජනයා අතරට ගොස් ඇතැයි නො සිතමි. මේ සමහර ලිපි සිංහල අවුරුද්ද නමින් පොතක් වශයෙන් ද පළ වී ඇත. එහෙත් එයින් ද එතරම් බලපෑමක් සිදු වී නැත. උගත්තු නම් ඒ අදහස් කෙසේවත් නො පිළිගණිති. ඔවුන්ට අනුව මා සංස්කෘතිය ගැන දන්නා ඉටිගෙඩියක් නැත. හැරත් මා යමක් අලුතෙන් කිවහොත් එහි ඇත්තක් නැතැයි එක් උගතෙක් ඉතා මෑතක දී ඉතා නිවට ආකාරයෙන් ප්‍රකාශ කළේ ය. අදත් ඇතැමුන් සිතන්නේ මනු රජුගේ අගනුවර වූ මන්නාරමට හිරු මුදුන්වන දිනය අප්‍රියෙල් 14 කියා ය. මන්නාරමට තබා ලංකාවේ කිසිම නගරයකට අප්‍රියෙල් 13 වැනි දා හෝ 14 වැනි දා හෝ හිරු මුදුන් නො වෙයි. අප්‍රියෙල් 13 , 14 දිනවල හිරු මුදුන්වන්නේ තමිල්නාඩුවට ය. එබැවින් ඇතැමුනට අනුව මේ දිනවල උදාවන අවුරුද්ද ද්‍රවිඩයන්ගේ අවුරුද්දක් විය යුතු ය. අද සිංහල බෞද්ධකම නැතිකර, බුදුදහමට විවිධ අර්ථකථන දී සිංහල බෞද්ධකමෙන් බෞද්ධකම අත්හැර දැමීමට උපක්‍රමශීලී ව කටයුතු කරන්නෝ වෙති. සිංහලකම නැති බෞද්ධයන් ඕල්කට් බෞද්ධයන් වන්නාසේ ම බෞද්ධකම නැති සිංහලයෝ කෝනල් සිංහලයෝ වෙති. සිංහල බෞද්ධයන්ගේ බෞද්ධකම නැතිකිරීමට ඊනියා පර්යේෂණ කරන ප්‍රධාන ම විශ්වවිද්‍යාලයක් වනුයේ ඇමරිකාවේ කෝනල් විශ්වවිද්‍යාලය ය. මන්නාරමට අප්‍රියෙල් 14 වැනි දා හිරු මුදුන් නොවන බව කිසිම බටහිර ප්‍රවාදයක් යොදා නොගෙන එදින එහි ගොස් ප්‍රත්‍යක්‍ෂයෙන් ම දැනගත හැකි ය. අපේ අවුරුද්ද උදාවන දිනය බටහිරයන්ගේ අවුරුද්දට සාපේක්‍ෂව අවුරුදු හැත්තෑ එකකට දිනකින් ඉදිරියට යයි. එබැවින් බොහෝ දෙනාගේ ජීවන කාලයෙහි අපේ අවුරුද්ද දවස් දෙකක දී උදා වෙයි. මෙකල එය අප්‍රියෙල් 13 හෝ 14 හෝ උදාවෙයි. එහෙත් කලක් ගතවීමෙන් අවුරුද්ද අප්‍රියෙල් 14 හෝ 15 හෝ උදාවනු ඇත. ප්‍රත්‍යක්‍ෂයෙන් දැනුම ලබාගන්නා සිංහල බෞද්ධයෝ තම ජීවිත කාලයෙහි මේ වෙනස නොදැක අවුරුද්ද එකම දවස්වල උදාවන්නේ යැයි සිතති. එහෙත් මෙරට හා දඹදිව බුද්ධිමත්තු අපේ අවුරුද්ද ක්‍රමයෙන් ඉදිරියට යන බව දැන සිටිය හ. මෙය ජ්‍යොතිෂයෙහි නිරායනයට හා සායනයට සම්බන්ධය. ඒ සඳහා සූර්යයා වටා පෘථිවියේ චලිතය මෙන් ම පෘථිවි අක්‍ෂය තම ගමන් මාර්ගයට ආනත වී ඇති බව ද දැන සිටිය යුතු ය. මේ දැනුම අපේ පැරණි බුද්ධිමතුන් අවුරුදු දහස් ගණනකට පෙර ආධ්‍යාත්මිකව ප්‍රත්‍යක්‍ෂයෙන් ලබාගන්නට ඇත. පසු කලෙක යුරෝපයට ගියේ අපේ මේ ප්‍රත්‍යක්‍ෂ දැනුම ය. එහෙත් යුරෝපයෙහි දී එය වියුක්ත දැනුමක් බවට පත්කෙරුණේ පහළොස්වැනි සියවස වන විට ඔවුන්ට ආධ්‍යාත්මිකව දැනුම ලබාගැනීමට නොහැකි වූ නිසා ය. එක් සංස්කෘතියක දැනුමක් තවත් සංස්කෘතියක් විසින් අවශෝෂණය කෙරෙන්නේ එය වෙනස් කරමිනි. ග්‍රීකයන් භාරතයෙන් හා මිසරයෙන් ගණිතය ඇතුළු දැනුම තම සංස්කෘතියට අවශෝෂණය කරගෙන ඇති නමුත් වියුක්ත ග්‍රීක ගණිතය භාරතීය ගණිතය නොවන බව මෙරට උගතුන් මා කියන දේ නොපිළිගත්තත් අවධාරණය කළ යුතු ය.
අපේ පැරණි බුද්ධිමත්තු වත්මන් පඬියන් මෙන් නොව සූර්යයාට සාපේක්‍ෂව පෘථිවිය ගමන්කරන බව මෙන් ම පෘථිවියට සාපේක්‍ෂව සූර්යයා ගමන්කරන බව ද දැන සිටියහ. පඬියෝ ඕනෑම චලිතයක් සාපේක්‍ෂ බව නො දනිති. පඬියන්ට දෙවියන්ගේ ම පිහිට ය. පෘථිවියට සාපේක්‍ෂව සූර්යයා ගමන් කරන බැවින් විෂ්කම්භයක් ඇති සූර්යයයාට අවකාශයේ ඕනෑම ලක්‍ෂ්‍යයක් පසුකිරීමට සුද්දන්ගේ ඔරලෝසුවලින් හෝරා 12 මිනිත්තු 48ක් ගතවෙයි. විෂ්කම්භයක් ඇති සූර්යයාට මීන රාශියෙන් මේෂ රාශියට යෑමට ද ඒ කාලය ගතවෙයි. ඒ කාලයෙහි සූර්යයා මේෂ රාශියට පැමිණියේ ද නැත, නොපැමිණියේ ද නැත. අගත අනගත නොවූ මේ කාලය නොනගතය නමින් හැඳින්වෙයි. එය නැකතක් නැති කාලය ලෙස හඳුන්වනු ලැබී ඇත්තේ ඉංගිරිසින්ගේ කාලයෙහි බිහිවූ බුද්ධිමතුන් නොවන්නන් විසින් විය යුතු ය. මේ සියළු විස්තර සිංහල අවුරුද්ද පොතෙහි ඇති නමුත් පඬියෝ ද උගත්තු ද ඒ නොසලකා හරිති. ඒ ඔවුන්ට අනුව මා කියන දෙයක ඇත්තක් නැති බැවින් විය යුතු ය.
අපේ දැනුම අප නිර්මාණය කරන්නේ සිංහල බෞද්ධ චින්තනය මත පදනම් වෙමින් සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියට සාපේක්‍ෂව නිවනට පටහැණි නොවන අයුරෙන් ය. බටහිරයන්ගේ තාරකා විද්‍යාව (මෙහි අපේ ප්‍රත්‍යක්‍ෂ දැනුමක් ද ඇති බව අමතක නොකළ යුතු ය) අපට අවශ්‍ය අන්දමට මනු රජු කතාව ආදී අපේ මතිමතාන්තර තහවුරු කිරීම සඳහා යොදාගත නො හැකි ය. අපට බටහිරයන්ගේ තාරකා විද්‍යාව මතු නොව ඕනෑම දැනුමක් අපට අවශ්‍ය නම් නිවනට පටහැණි නොවේ නම් අපේ චින්තනය මත පදනම් ව අපේ සංස්කෘතියට සාපේක්‍ෂව අවශෝෂණය කළ හැකි ය. එහෙත් එය අනෙක් කතා හා නිරීක්‍ෂණ (ප්‍රත්‍යක්‍ෂ) සමග සංගත විය යුතු ය. එසේ වුවත් ඒවා විහිළු නොවිය යුතු ය. එක් අයකුට අනුව අප ලිවීමේ දී කඩදාසිය ඇළ ව තබන්නේ පෘථිවි අක්‍ෂය පෘථිවි ගමනට ඇළ වී ඇති බැවිනි!
සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය කිසිදු ආකාරයක නිර්මාණවාදයක් මත පදනම් නො වේ. අපි එක් තැනකින් කේන්ද්‍රීය ව ලබාගන්නා අණකට අනුව ජීවත් නො වෙමු. එහෙත් සිංහල අවුරුද්ද පසුගිය කාලයෙහි වෙනස් වන්නේ සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියට එකඟ ව නො වේ. එයට හේතුව මධ්‍යගත ව එක් තැනකින් දෙන අණ අනුව ක්‍රියාත්මක වන යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියට අප යටවීම ය. අපි කරුණක් දෙකක්් පමණක් සාකච්ඡා කරමු. සිංහල සංස්කෘතියෙහි කුලියට වැඩ කිරීමක් නැත. ලන්දේසීන් තම දුම්කොළ වගාවට වෙල්ලාලයන් ගෙන ඒමටත්, ඉංගිරිසින් පාරවල්වල වැඩට ඉන්දියාවෙන් ශ්‍රමිකයන් ගෙනැවිත් ඔවුන් පසුව නැගෙනහිර පළාතේ පදිංචි කිරීමටත්, කෝපි හා තේ වැවීම සඳහා දෙමළ ශ්‍රමිකයන් ගෙන ඒමටත් සිංහලයන් එදා කුලියට වැඩ කිරීම ප්‍රතික්‍ෂෙප කිරීම හේතුවක් විය. එදා අපි අපේ වැඩ කළෙමු. එහෙත් අද අප කරන්නේ අනුන්ගේ වැඩ ය. ඒ කුලියට ය. ජනාධිපති ලේකම්වරයාගේ සිට සියළු ම නිලධාරීහු ද ලිපිකරුවෝ ද, සරසවි ඇදුරෝ ද ගුරුවරු ද ජනමාධ්‍යවේදීහු ද අද වන විට ඇතැම් හිඟන්නෝ ද කුලියට හෙවත් වැටුපට වැඩකරන්නෝ වෙති. අද ඔවුන් කරන්නේ වෙනත් කාගේ දෝ වැඩ ය. අපේ අවුරුදු චාරිත්‍ර එක් අස්වැන්නක් කපා ගැනීමෙන් පසුව අනෙක් කන්නයේ වැඩ ඇල්ලීම මුල් කරගෙන කෙරෙයි. එය එක්තරා ආකාරයකින් ගත්කල නැකැත් උත්සවයක් ද වෙයි. අපේ අවුරුදු නැකැත් සීට්ටුවෙහි තවමත් කියැවෙන්නේ අහවල් නැකැතට වැඩ අල්ලා ගනු දෙනු කර ආහාර අනුභවය කළ යුතු බව ය. එහෙත් අද අපට ඇල්ලීමට අපේ වැඩ නැත. අපේ වැඩ ඇත්තේ අපේ ගෙදර හෝ වත්තේ හෝ කුඹුරේ නො වේ. අපේ (කුලී) වැඩ ඇත්තේ කාර්යාලයේ, විශ්වවිද්‍යාලයේ නැත්නම් හිඟමන් භූමියේ ය. අපි දැන් නැකැත් සීට්ටුව කණපිට හරවමු. අපේ අවුරුද්ද වාණිජ්‍ය වී ඇත්තේ අප වාණිජ යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියට හා ග්‍රීක යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි චින්තනයට යට වී ඇති බැවිනි. අද අවුරුද්ද අපේ වැඩ හා ඊළඟ කන්නය වටා නොව වාණිජත්වයට යට වී ඇඳුම් පැළඳුම් ආහාර පාන වටා ගොඩ නැගී ඇත. එබැවින් අපි නැකතට අලුත් ඇඳුමෙන් සැරසී ආහාර අනුභව කර ගනු දෙනු කර වැඩ අල්ලමු. වැඩ ඇල්ලීම අද තුන්වැනි දැනට ගොස් ඇත්තේ අපට ඇල්ලීමට අපේ වැඩක් නැති නිසා ය. අප කුඩා කල අපේ දෙමවුපියෝ අපට පොතපත කියවා වැඩ ඇල්ලීමට කීහ. අපට කියවීමට තිබුණේ සුද්දන්ගේ දැනුම රැගත් පොත් ය. අපේ අවුරුද්දේ වැඩ ඇල්ලීමට අපි සුද්දන්ගේ දැනුම ලබා ගත්තෙමු. අද ළමයි වැඩ ඇල්ලීමට ෆේස්බුක් බලති. සුද්දන් අප සංස්කෘතිය මත දරණ ආධිපත්‍යය තව තවත් වැඩිවෙයි. දැනට අවුරූදු හැත්තෑවකට අසූවකට වැඩි කලක් තිසසේ නගරවල වැඩි තැනක් ලැබෙන්නේ වැඩ ඇල්ලීමට නොව අලුත් ඇඳුමෙන් සැරසී ආහාර අනුභවයට ය.
අප කුඩා කල ගම්වල නැකැත් කිහිපයක් විය. වැඩ අල්ලා ආහාර අනුභව කිරීමට මෙන් ම ආහාර පිසීමට ද නැකැත් කිහිපයක් විය. එය නිර්මාපකයකු නැති සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියට එකඟ ය. සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි ඇති විමධ්‍යගත භාවය වෙනත් සංස්කෘතියක නැති තරම් ය. රාජ්‍ය පාලනයේ දී පමණක් මේ විමධ්‍යගතබව නැති විය. රාජ්‍ය පාලනයෙහි දී බල පෑ සංකල්පය වූයේ එක්සේසත් රාජ්‍යය යන්න ය. එහෙත් එහි ද ඈපාවරු මාපාවරු සිටියහ. අවුරුද්දට වැඩ ඇල්ලීමට නැකැත් කිහිපයක් තිබූ බැවින් ඒ ඒ පවුල්වල ගෘහිණියෝ තම තමන්ට වඩා සුදුසු නැකත තෝරාගත්හ. එහෙත් මෑතක සිට අපි සියළු දෙනාම කොළඹ සිට රූපවාහිණියෙන් ලැබෙන අණ (සංඥාව) පරිදි නැකැත් පවත්වන්නෙමු. එකම නැකතක් තිබීමේ වැදගත්කම ගැන විවිධ අය කරුණු දක්වනු ඇත. එහෙත් ඔවුන්ට අමතක වනු ඇත්තේ එය මෑතක දී අපේ සංස්කෘතියට පිටින් ගොස් අපේ අවුරුද්දට එකතු කෙරුණක් බව ය. (13/04/14)
නලින් ද සිල්වා