ඇමරිකන් ජාතිකයකු විසින් මහමත්තුමාට අපහාස ගෙන දෙන අයුරෙන් නිපදවා ඇතැයි කියන චිත්‍රපටියක් සමබන්ධයෙන් ලෝ පුරා මුස්ලිම් විරෝධතාවක් මතු වී ඇත. ඒ චිත්‍රපටිය කෝරාණයට එකඟ යැයි ඇතැම්හු කියති. එහෙත් මුස්ලිම් බැතිමත්තු එසේ නො කියති. ඒ කෙසේ වෙතත් ලෝ පුරා මෙවැනි විරෝධතාවක් ඇතිවීම නොසලකා හැරිය හැකි නො වේ. විරෝධතාවට සහභාගි වන්නේ සුළු පිරිසක් විය හැකි ය. එහෙත් එයින් කියැවෙන්නේ අනෙක් මුස්ලිම් බැතිමතුන් චිත්‍රපටිය අනුමත කරන බව නො වේ. අපට පෙනී යන ආකාරයට සමස්ත මුස්ලිම් ලෝකය ම මෙන් චිත්‍රපටියට විරුද්ධ ය.
පසුගිය දා මෙරටට පැමිණි ප්‍රංශ කතුන් දෙදෙනෙක් බුද්ධ රූප සිපගත්හ. එයට සුළු විරෝධයක් මතු වූ විට මෙරට පඬියෝ ක්‍රිස්තුන් වහන්සේ ගේ හා මරියතුමියගේ ප්‍රතිමා සිපගන්නා කතෝලිකයන්ගේ ඡායාරූප පළ කළහ. ඔවුන් එයින් කීමට අදහස් කළේ ප්‍රධාන ආගමික චරිතවල පිළිම සිපගැනීම බටහිර කතෝලික සංස්කෘතියෙහි අංගයක් බව විය හැකි ය. එහෙත් බෞද්ධ රටක දී එවැනි කරුණු සම්බන්ධයෙන් කතෝලික සංස්කෘතිය අනුව කටයුතු කළ හැකි නො වේ. රෝමයේ දී රෝමන්වරුන් මෙන් ක්‍රියාකළ යුතු යැයි කතාවක් බටහිර රටවල ම වෙයි. බටහිරයන් එයින් කියන්නේ බටහිර රටවල දී ඒ ඒ රටවල සංස්කෘතීන්වලට ගරුකළ යුතු බවත් එහෙත් අනෙක් රටවල දී පොදු බටහිර ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතිය අනුව කටයුතු කළ යුතු බවත් වීමට විශාල සම්භාවිතාවක් ඇති බව ඔවුන්ගේ හැසිරීමෙන් හෙළිදරවු වෙයි. අදාළ චිත්‍රපටිය නිපදවීම බටහිර ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි ඊනියා භාෂණ නිදහසට එකඟ යැයි පෙන්වීමට ද ඇතැම්හු උත්සාහ දරති. බටහිර යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතික ආධිපත්‍යයට තමන් අකමැති අන්‍ය සංස්කෘතික, ආගමික, ජාතික කටයුතුවලට පහර දීමට ඊනියා ප්‍රවාද ඔවුන්ගේ පඬියන් විසින් නිර්මාණය කෙරී ඇත.
බටහිර අධ්‍යාපනයක් ලැබූ දන්ත හා වෙනත් මහාචාර්යවරුන්ට හා විශේෂඥයන්ට නොතේරුණ ද බටහිර ක්‍රිස්තියානි නූතනත්වයේ යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතිය තරම් මානව හිතවාදී නොවන හා අධිපතිවාදී සංස්කෘතියක් මෙලොව තිබී නැත. අද ලෝකයේ සියළු රටවල පාසල්වල හා විශ්වවිද්‍යාලවල ඉගැන්වෙන්නේ ග්‍රීක යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි චින්තනය මත පදනම් ව යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි නිෂ්පාදනය කෙරුණු දැනුම ය. එතරම් දියුණු නැති බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාව ද දන්ත වෛද්‍ය විද්‍යාව ද ඒ අතර වෙයි. මේ සියළු දැනුම් බටහිර යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි නිර්මාණය කෙරුණු දැනුම් බව අප කියන්නේ අවුරුදු විසිපහකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ සාධක සහිතව ය. එහෙත් ඒ කිසිවක් කියවා නැති දන්ත වෛද්‍යවරු බටහිර දැනුම යථාර්ථයක් ලෙස සලකති. එක්තරා දන්ත වෛද්‍යවරයකු එක් පුවත්පත් සාකච්ඡාවක දී අසා තිබුණේ තමා ඉදිරිපිට ඇති කෝප්පය යථාර්ථයක් නො වේ ද කියා ය. එය කෙප්පයක් බව කෝප්පය පෙන්වා මේ කුමක් දැයි පැරණි වැද්දකුගෙන් ඇසීමෙන් දන්ත වෛද්‍යවරයාට දත හැකි විය යුතුව තිබිණි. කෝප්පය පොල් ගෙඩිය කෙප්පය ආදිය ඒ ඒ සංස්කෘතිය විසින් විවිධාකාරයෙන් අර්ථ දැක්වෙයි. අඩු තරමෙන් සිදුහත් කුමරු ඇස්කිමෝවරයකු ලෙස ඉපදිණි නම් බුදුවීමට තිබිණි ද යන්නවත් මේ නොදත් දත් දොස්තරවරු කල්පනා කළ යුතු ය. බෝසතාණන් වහන්සේ පස්මහ බැලුම් නොබලා අද එංගලන්තය යැයි කියන ප්‍රදේශයේ උපන්නේ නම් කුමක් සිදුවීමට තිබිණි ද?
ඒ කෙසේ වෙතත් මහමත්තුමාට අපහාස ගෙන දෙන බව කියන චිත්‍රපටියට ඇති වී තිබෙන විරෝධය සියල්ලන්ගේ ම ඇස් ඇරවීමට සමත්විය යුතු ය. ඇතැම් මුස්ලිම් රටවලට බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් ගෙන යෑමට ඉඩක් නැතැයි කියැවෙයි. ප්‍රතිමා නිර්මාණය කිරීම ඉස්ලාම් ආගමෙහි මෙන් ම යුදෙව් හා ක්‍රිස්තියානි ආගම්වල ද තහනම් ය. ඒ එසේ වන්නේ ඔවුන්ගේ ආගම්වල (ආබ්‍රහමික ආගම්වල) දෙවියන් වහන්සේ වියුක්ත බැවින් උන්වහන්සේගේ ප්‍රතිමා තැනීමට නොහැකි බැවින් හෝ දෙවියන් එසේ කියා ඇති බැවින් හේ නිසා විය හැකි ය. එසේ වුවත් ක්‍රිස්තියානි රටවලට බුද්ධ ප්‍රතිමා ගෙන යෑමේ තහනමක් නැත. එයට හේතු දෙකක් වෙයි. එකක් නම් අද ලෝකයේ ඇති යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි ආධිපත්‍යයට බලපෑමක් බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් ගෙන යෑමෙන් කළ නොහැකි වීම ය. අනෙක් අතට කතෝලික ආගම දෙවියන් වහන්සේගේ පුතා වූ ක්‍රිස්තුන් වහන්සේගේත්, උන්වහන්සේගේ මෑණියන් වූ මරියතුමියගේත් පිළිම තනන පිළිම සම්ප්‍රදායක් බටහිර රටවල ඇතිකර තිබීම ය. එහෙත් ඇතැම් මුස්ලිම් රටවල් බෞද්ධයන්ට ප්‍රතිමා ගෙන යෑමට ඉඩ නොදීම අනුමත කළ නොහැකි ය. බෞද්ධයන් ඒ අයුරෙන් ඉස්ලාම් බැතිමතුන්ට සැලකුවේ නම් මෙරට ඉස්ලාම් ආගමක් නැත. බෞද්ධයන් අරාබි රටවලට යන්නේ බෞද්ධ සංස්කෘතියක් පැතිරවීමට නොව රැකියාවක් කර ආපසු ඒමට ය.
බෞද්ධ සංස්කෘතීන්හි ජීවත්වන්නවුන්ට හැරෙන්නට වෙනත් සංස්කෘතිවල ජීවත්වන්නවුන්ට තම සංස්කෘතික ආධිපත්‍යය සීමිත ප්‍රදේශයක වුව ද පවත්වාගෙන යෑමේ අවශ්‍යතාවක් ඇත. බෞද්ධයන්ට වී ඇත්තේ එහි අනෙක් පැත්ත ය. බෞද්ධයන්ට අනෙක් ආගම් හා සංස්කෘතීන් ඉවසීමට පුරුදු කළේ බුදුරජාණන් වහන්සේම ය. ඒ අනුව බෞද්ධයෝ සංස්කෘතික ආධිපත්‍යයක් ගැන නො සිතති. කසිකබල් පඬියන් කුමක් කීවත් මෙරට සිංහල බෞද්ධ ආධිපත්‍යයක් නැත. බෞද්ධයන්ගේ ඒ ඉවසන සුළු ගතිය ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් බටහිරයෝ හා ඔවුන්ගේ අතවැස්සෝ මෙරට සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි විශේෂත්වයවත් පිළිගැනීමට විරුද්ධ වෙති. ඊනියා බහු සංස්කෘතික බහුබූතයක් ගැන කියමින් අප රටේ සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි විශේෂත්වය නැතිකිරීමට ඔවුන් කටයුතු කරන්නේ මෙරට පඬියන් කිහිප දෙනකුගේ සේවය මුදලට ගෙන ය. ඒ අතර ඔවුහු මෙරට යුදෙවු සංස්කෘතික ආධිපත්‍යය දන්ත වෛද්‍ය මහාචාර්යවරුන හා විශේෂඥයන් ද මගින් තහවුරු කර ගනිති.
අද ලෝකයේ බටහිර යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතිය කඩා වැටෙමින් ඇත. බටහිර විද්‍යාවෙහි වර්ධනයක් දක්නට නැත. බටහිර ඉතා ඉහළින් පිළිගත් ක්‍රිස්තියානි නූතනත්වයේ මහා පඬුවකු වූ තෝමස් කූන් බටහිර විද්‍යාවේ වර්ධනය සුසමාදර්ශ සමග බැඳී ඇති බව කීවේ ය. දන්ත වෛද්‍ය මහාචාර්යවරයකුට අනුව නම් කූන් පශ්චාත්නූතනවාදියෙකි, සාපේක්‍ෂතාවාදියෙකි. ඔහු ඒ එක් අයකුවත් නො වේ. විද්‍යාවේ දර්ශනය සුළුවෙන් වුවත් හැදෑරූ සියල්ලෝම පාහේ ඒ බව දනිති. එහෙත් මහාචාර්යවරයා ඒ බව නො දනියි. ඔහු කූන්ගේ පොතපත කියවා නොමැති බවත් තවත් සුප්‍රසිද්ධ දන්ත වෛද්‍යවරයකු කරන ආකාරයට ම කූන් ගැන කවුරුන් දෝ කී දෙයක් මත පදනම් වී අනුන්ගේ මත ප්‍රකාශ කරන බවත් පැහැදිලි ය. බටහිර යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි හා නූතනත්වයෙහි අධිපතිවාදී යුගය අවසන් වෙමින් පවතින බවත් එලෙස ම පැහැදිලි ය.
මුස්ලිම් ලෝකයෙහි අද සිදුවෙමින් පවතින්නේ වැටෙන යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියට අභියෝග කිරීමකි. යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි ඇත්තන් සිතන්නේ ඔවුන් තවමත් ලෝක ආධිපත්‍යය දරණ බව ය. තමන් වැටෙන බව ඔවුහු නො දනිති. ඔවුහු අනෙක් සංස්කෘතීන් පාගති. බෞද්ධයන් බොහෝ විට මේ පෑගීම් අඩත්තට්ටෙම් ඉවසුවත් මුස්ලිම් සංස්කෘතියෙහි ඇත්තෝ එසේ නො ඉවසති. ඔවුහු බෞද්ධයන්ට වඩා එකිනෙකා සමග බැඳීම් ඇතිව වෙසෙති. තම සංස්කෘතියට, ආගමට පහර වදින අවස්ථාවල දී එකතුවෙති. බෞද්ධයන්ට ලොව පුරා විරෝධතා සංවිධානය කිරීමට නොහැකි වුවත් මුස්ලිමුන්ට එසේ කිරීමේ හැකියාව ඇත. තම ආගමික නායකතුමාට අගෞරව කරන අන්දමින් චිත්‍රපටියක් නිෂ්පාදනය කිරීම පිළිබඳ ව අද ඔවුහු බටහිර රටවල ද වෙනත් රටවල ද විරෝධතා රැළි සංවිධානය කරති.
අද ඇමරිකාවට මේ උද්ඝෝෂණ ප්‍රශ්නයක් වී ඇත. ඇමරිකන් ජනාධිපතිවරණයට ද මේ විරෝධතා බලපානු ඇත. ඒ අතර ඇමරිකාව ලෝකයේ අනෙක් රටවලින් තම ගොඩනැගිලි ආදිය ආරක්‍ෂා කර දෙන ලෙස ඉල්ලා ඇත. මේ විරෝධතා වැඩි කලක් පවතිනු ඇතැයි සිතිය නො හැකි ය. ඒ නිසාමත් ඇමරිකාව එයින් පාඩමක් ඉගෙන ගනීවි යැයි සිතිය නො හැකි ය. තම සංස්කෘතියත් ඒ සමග තම ආර්ථික පද්ධතිය වූ ධනවාදයත් කඩා වැටෙන බව බටහිරයෝ අවබෝධ කර නො ගනිති. මේ කඩාවැටීම මාක්ස්වාදයේ කියැවෙන කඩාවැටීම නො වේ. මාක්ස්වාදයේ කියැවෙන ඊනියා කම්කරු පංති විප්ලවය කිසි දිනෙක ඇති නොවන්නකි. පරිසරයට කිසිම සැලකිල්ලක් නොදක්වන පරිසරය විනාශ කරන බටහිර යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියට ඒ සමග බැඳී ඇති ද්විකෝටික න්‍යායෙහි හිරවුණු දැනුමට, ඔවුන්ගේ ධනපති ආර්ථිකයට හා දේශපාලන පද්ධතීන්ට කිසිම වර්ධනයක් නැත. ඔවුන්ගේ කඩා වැටීමේ දී මුස්ලිම් සංස්කෘතියෙහි නො ඉවසන ගතිය ද බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි දාර්ශනික පදනම ද යම් කාර්යභාරයන් ඉටුකරනු ඇත. මෙරට බොහෝ පඬියන් නොදනිතත් බටහිර විද්‍යාවට සුළු වර්ධනයක් වුවත් ඇත්තේ ඔවුන්ගේ සංස්කෘතියෙන් පිටත ය. බෝර් එසේ තම සංස්කෘතියෙන් පිටතට පැමිණ චීන යිං යැං සංස්කෘතිය මත පදනම් ව ක්වොන්ටම් භෞතිකයෙහි වර්ධනයක් කිරීමට උත්සාහයක් ගත්තෙකි.
මුස්ලිම් විරෝධතාවල ඇති ඇතැම් හිංසාකාරී ක්‍රියා අනුමත කළ හැකි නො වේ. එහෙත් ඔවුන් එතැනට තල්ලු කරනු ලැබූ සංසිද්ධි සම්බන්ධයෙන් විරෝධය පළ නොකර මුස්ලිමුන්ගේ ඇතැම් හිංසාකාරී ක්‍රියා පමණක් හෙළා දැකීම ද අනුමත කළ නො හැකි ය. මෙරට පඬියන් ඊනියා සිංහල බෞද්ධ අධිපතිවාදයකට විරෝධ වන්නේ බටහිර යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතික ආධිපත්‍යය රැක ගැනීමට ය. අද ලෝකයේත් ලංකාවේත් ඇත්තේ බටහිර යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතික ආධිපත්‍යය ය. එය පතුරවන්නේ පාසල් හා විශ්වවිද්‍යාල පද්ධතිය මගින් හා ජනමාධ්‍යය මගිනි. කලින් සඳහන් කෙරුණු දන්ත වෛද්‍ය මහාචාර්යවරයා විශ්‍රාම ගැනීමෙන් පසු ජාතික ව්‍යාපාරයට හේත්තුවන්නේ බටහිර යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතික ආධිපත්‍යය ආරක්‍ෂා කරගනිමිනි. ඔහුට ඇති ජාතිකත්වයක් නැත. ඔහු වැන්නෝ කෙතරම් වංචනිකයන් ද යත් අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රයෙහි ඇති දැනුම ඩාවින්ගේ පරිණාමවාදයෙහි ද ඇත යනුවෙන් බොරු කියති. ඔවුන් ගැන සඳහන් කරන්නේ ව්‍යාජ පඬියන් ජාතික ව්‍යාපාරයට රිංගා ගැනීමේ අනතුර පිළිබඳ ජනතාව දැනුම්වත් කිරීමට ය. ඒ කෙසේ වෙතත් අද මුස්ලිම් සංස්කෘතිය විසින් යුදෙවු ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියට දැඩි අභියෝගයක් එල්ල කෙරී ඇත. එය තාවකාලික ව යටගියත් යථා කාලයේ දී නැවතත් ඉදිරියට එනු ඇත. පරිසරය රැකීමට බැරි බටහිර යුදෙවු සංස්කෘතියට අනාගතයක් නැත. අද බෞද්ධයන්ට කළ හැක්කේ ආධ්‍යාත්මික ව දැනුම ලබාගැනීමට සූදානම් වෙමින් තම සංස්කෘතියෙහි දැනුම නිර්මාණය කිරීම ය.
